3 manieren om naar vitaliteit te kijken

Gezondheidsbeïnvloeding door werkgevers

Vitaliteit is een hot topic in het bedrijfsleven en in de maatschappij in het algemeen. Al jaren proberen werkgevers de vitaliteit van werknemers te vergroten door onder andere het aanbieden van allerlei soorten leefstijlprogramma’s. De gedachte hierachter is dat vitale werknemers productiever en gezonder zijn en dus minder verzuimen en zij ook op hogere leeftijd inzetbaar blijven; duurzaam inzetbaar dus.

Door de komst van COVID-19 is de aandacht voor vitaliteit alleen maar toegenomen. Vitaliteit wordt hierbij gelijkgesteld aan een betere lichamelijke gezondheid en daarmee een beter immuunsysteem resulterend in een hogere weerstand tegen allerhande ziekten.

De factoren die van invloed zijn op (on)gezondheid van werknemers zijn grofweg in te delen in drie categorieën of wel determinanten: de Omgeving, de Leefstijl en de Persoonskenmerken. Omdat persoonskenmerken erg divers en moeilijk beïnvloedbaar zijn, bestaat er geen ‘one size fits all’ oplossing en is maatwerk en diversiteit nodig. Niet in de laatste plaats omdat leefstijlbeïnvloeding op gespannen voet kan staan met de vrijheid van werknemers. Niet alle werknemers ervaren een naderend vitaliteitsprogramma iets om naar uit te kijken.

In dit artikel drie perspectieven op gezondheidsbeïnvloeding door werkgevers:

1. Persoonskenmerken

Persoonskenmerken zijn min of meer vaststaande gegevens van een individu zoals leeftijd, geslacht en maatschappelijke oriëntatie. Maar ook lichaamsgewicht en genetische factoren zijn persoonskenmerken. In vrijwel elke organisatie is de variatie enorm groot en hoewel ze wel veranderen, zijn ze maar beperkt beïnvloedbaar. Reden voor werkgevers om deze verschillen voornamelijk te leren herkennen en erkennen. De interventies welke je aanbiedt in de categorieën Omgeving en Leefstijl wil je natuurlijk zo goed mogelijk afstemmen op de verschillende doelgroepen. Alleen hiermee vergroot je de kans van slagen.

2. Leefstijl

Het BRAVO-kompas is een methode om inzicht in, en invloed op de factoren Bewegen, Roken, Alcohol, Voeding en Ontspanning te krijgen. Van oudsher de thema’s welke worden aangegrepen om met medewerkers in gesprek te gaan over een tekort of te veel van het één of het ander. Het voorkomen van ziektebeelden is het oorspronkelijke uitgangspunt van deze benadering.

Een meer recente benadering is het Amerikaanse Healthy Mind Platter. Ingegeven door het idee van de ‘Schijf van 5’ zoals bij voeding gebruikt, biedt deze methode zeven kritische activiteiten welke een positief effect hebben op de mentale gezondheid. Gebaseerd op neurowetenschappelijk onderzoek en kennis uit de Positieve Psychologie onderbouwt het waarom deze activiteiten belangrijk zijn voor een goede mentale gezondheid en mensen in balans brengt.

Deze zeer menselijke benadering heeft naast de gebruikelijke aandacht voor bewegen, ook aandacht voor  slaap en mentale rust. Het grote belang van tijd besteden aan vriendschappen en sociale relaties wordt in hectische tijden nog wel eens vergeten en daarom hier belicht. De juiste mix van activiteiten is uiteraard voor iedereen anders en hangt weer sterk af van de persoonskenmerken. Daarom is een sterk punt van deze aanpak de vrijheid voor eenieder om naar eigen inzicht hier een verdeling in te maken. Werknemers die in balans zijn ervaren nauwelijks stress. En langdurige stress is ook bij lage intensiteit mogelijk nog schadelijker dan de ‘slechte gewoonte’ op zichzelf.

3. Omgeving

Denk bij omgeving onder meer aan de fysieke en sociale omgeving van de werknemers en de mate waarin deze omgevingen het gedrag van de persoon zowel positief en negatief beïnvloeden. Hoewel met de opkomst van het hybride werken de invloed van de fysieke kantooromgeving is afgenomen, zijn er interessante initiatieven welke de kantooromgeving ‘gezonder’ maken en daarmee de gezondheid van de medewerkers stimuleren en faciliteren.

De Well Building Standard benadert de inrichting van gebouwen vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines. Vanuit het gegeven dat prikkels in de directe omgeving het gedrag van gebruikers beïnvloeden, bieden zij een geïntegreerde benadering om de interactie tussen de mens en zijn omgeving te optimaliseren ten behoeve van de gezondheid van de gebruikers. Middels zeven categorieën variërend van binnenklimaat en ventilatie tot voeding in de kantine, gebouwinrichting en HR onderwerpen biedt deze methode concrete handvatten om dit te implementeren. Indien optimaal uitgevoerd kan zelfs een Well Building certificaat worden verkregen in één of meerdere categorieën. Zo heeft het bedrijfsverzamelgebouw Edge Olympic in Amsterdam een aantal jaar geleden al een felbegeerde Well Platinum certificering ontvangen.

Werkgevers kunnen hun werknemers ondersteunen bij het vergroten van zelfkennis over wat, wanneer voor hen belangrijk is. Wanneer zij hun leven opnieuw zouden kunnen inrichten, waar willen zij dan hoeveel tijd aan besteden, zodat zij een voor hen goede balans vinden. Met die kennis kunnen zij hun leven en werk inrichten en veranderen wanneer de omstandigheden dat vragen; duurzaam dus. Met diezelfde kennis kunnen werkgevers de werkomstandigheden weer optimaliseren, zodat deze de medewerkers uitnodigt tot en faciliteert bij gezond gedrag. Zo heeft ieder een aandeel in het bereiken van vitaliteit.

Erik Saathof, Register Bedrijfsfysiotherapeut

Voor meer informatie of trainingen; www.linkedin.com/in/eriksaathof